Entegre devre (Integrated Circuit – IC), birçok elektronik bileşenin (transistörler, dirençler, kondansatörler vb.) bir araya getirildiği küçük bir yarı iletken çip üzerinde birleştirilen elektronik devredir. Entegre devreler, modern elektronik cihazların temel yapı taşlarıdır ve büyük, karmaşık devrelerin küçük bir alan üzerinde yer almasını sağlar. Bu sayede hem daha az yer kaplar hem de daha az enerji tüketir.
Entegre Devrelerin Yapısı
Entegre devreler genellikle silikon adı verilen yarı iletken malzemeden yapılır. Yarı iletkenin üzerine ince film katmanlar halinde metal yollar, transistörler ve diğer elektronik bileşenler yerleştirilir. Bu bileşenler, entegre devre içinde sinyalleri işleyerek belirli görevleri yerine getirir.
Entegre Devrelerin Avantajları:
- Küçük Boyut: Birçok elektronik bileşeni tek bir çip üzerinde toplayarak, cihazların boyutunu küçültür.
- Düşük Maliyet: Seri üretim sayesinde entegre devreler, elektronik cihazların maliyetini önemli ölçüde düşürür.
- Düşük Enerji Tüketimi: Kompakt yapısı sayesinde enerji verimliliği sağlar.
- Yüksek Hız: Elektrik sinyallerinin kısa mesafelerde taşınması nedeniyle hızlı veri işleme sağlar.
- Dayanıklılık: Dış etkenlere karşı dayanıklı olup, uzun süreli kullanım sağlar.
Entegre Devrelerin Türleri:
- Analog Entegre Devreler: Sürekli değişen sinyalleri işler. Örneğin, ses sinyallerini veya radyo frekanslarını işlemek için kullanılır.
– Örnek: Amplifikatörler, güç yönetim devreleri.
- Dijital Entegre Devreler: İkili sistemde (0 ve 1) çalışan dijital sinyalleri işler. Bilgisayarlar, telefonlar gibi dijital cihazların içinde yer alır.
– Örnek: Mikroişlemciler, bellek çipleri.
- Karma (Mixed-Signal) Entegre Devreler: Hem analog hem de dijital sinyalleri işleyebilen devrelerdir. Bu tür devreler, dijital ve analog bileşenlerin bir arada bulunduğu cihazlarda kullanılır.
– Örnek: Analog-Dijital çeviriciler (ADC), Dijital-Analog çeviriciler (DAC).
Kullanım Alanları:
– Bilgisayarlar: Mikroişlemciler ve bellekler gibi bileşenler entegre devrelerle donatılmıştır.
– Tüketici Elektroniği: Televizyonlar, akıllı telefonlar, oyun konsolları gibi cihazlar entegre devreler içerir.
– Tıbbi Cihazlar: Kalp pilleri, tıbbi izleme cihazları entegre devrelerle çalışır.
– Otomotiv: Araçlardaki elektronik sistemlerin (örneğin motor kontrol üniteleri) çoğu entegre devreler tarafından yönetilir.
– Haberleşme: Telefonlar, modemler ve radyo sistemlerinde de entegre devreler kullanılır.
Tarihsel Gelişim:
İlk entegre devre, 1958 yılında Jack Kilby tarafından Texas Instruments’ta geliştirildi. Bu icat, elektronik devrelerde bir devrim yarattı ve zamanla daha küçük, daha hızlı ve daha güçlü entegre devreler geliştirilmesine öncülük etti. Bugün milyonlarca transistör ve diğer bileşen, tek bir entegre devre içinde yer alabiliyor ve bu, modern bilgisayar ve elektronik teknolojisinin temelini oluşturuyor.
Entegre devreler, günümüz teknolojisinin ilerlemesini sağlayan önemli bir buluş olup, birçok alanda elektronik cihazların küçülmesine, hızlanmasına ve daha verimli çalışmasına olanak tanımıştır.
Entegre devre başvurusu, özellikle entegre devre topografyalarının (yüzey yapısı veya üç boyutlu düzenlemelerinin) korunması amacıyla yapılır. Türkiye’de entegre devre topografyalarının korunması için başvuru Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRK PATENT) üzerinden yapılmaktadır. İşte entegre devre topografyası tescil başvurusunun adımları:
- Başvuru Yapılacak Kurum
– Türkiye’de entegre devre topografyalarının tescil işlemleri, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRK PATENT) tarafından yürütülmektedir.
– Başvuru işlemi çevrimiçi yapılabileceği gibi, fiziksel olarak da yapılabilir.
- Gerekli Belgeler ve Bilgiler
Entegre devre topografyası tescili için başvuru sırasında aşağıdaki belgelerin ve bilgilerin sunulması gerekmektedir:
– Başvuru Formu: TÜRK PATENT tarafından sağlanan standart başvuru formu doldurulmalıdır.
– Topografya Görselleri: Entegre devre topografyasını gösteren çizimler, şemalar veya fotoğraflar sunulmalıdır.
– Açıklayıcı Bilgi: Entegre devre topografyasının işlevi ve teknik özellikleri hakkında detaylı bir açıklama verilmelidir.
– Başvuru Sahibi ve Tasarımcı Bilgileri: Tasarımcı ve başvuru sahibinin kimlik bilgileri veya şirket bilgileri verilmelidir.
– Ticari Kullanım Tarihi: Topografyanın ilk ticari kullanıma sunulma tarihi başvuruda belirtilmelidir.
– Başvuru Ücreti: Başvuru sırasında belirlenen ücreti yatırmanız gerekir.
- Başvuru Zamanlaması
– Entegre devre topografyası için başvuru, topografyanın ilk ticari kullanıldığı tarihten itibaren iki yıl içinde yapılmalıdır. Eğer bu süre içinde başvuru yapılmazsa, tescil koruması talep edilemez.
– Eğer topografya ticari olarak kullanılmadıysa, tasarımın oluşturulmasından itibaren en geç 15 yıl içinde başvuru yapılmalıdır.
- Başvurunun İncelenmesi
– TÜRK PATENT, başvuruyu aldıktan sonra şekli ve içerik açısından başvuruyu inceleyecektir.
– Eğer başvuruda eksiklikler veya düzeltilmesi gereken bilgiler varsa, başvuru sahibine düzeltme fırsatı tanınır.
- Tescil ve Koruma
– Başvuru incelendikten ve uygun bulunduğunda, entegre devre topografyası tescil edilir ve başvuru sahibine tescil belgesi verilir.
– Tescil edilen topografya, ticari kullanıma sunulduğu tarihten itibaren 10 yıl boyunca korunur.
- Koruma Kapsamı
– Tescil edilen entegre devre topografyası, izinsiz kopyalamaya veya ticari kullanımına karşı korunur.
– Koruma sadece entegre devrenin yüzey yapısı (topografyası) için geçerlidir; teknik işlevleri veya devrenin kendisi bu tescil kapsamında korunmaz.
- Başvurunun Reddedilme Nedenleri
– Eğer tasarım yeni değilse, kamuya açıklanmışsa veya başka bir kişinin haklarını ihlal ediyorsa, başvuru reddedilebilir.
- Uluslararası Başvuru
– Eğer entegre devre topografyasını uluslararası olarak korumak istiyorsanız, her ülkenin kendi fikri mülkiyet ofisine başvuru yapılması gerekmektedir. Bu süreç, o ülkenin fikri mülkiyet yasalarına göre farklılık gösterebilir.
Entegre devre topografyalarının tescil edilmesi, devrenin izinsiz çoğaltılmasına ve kullanılmasına karşı tasarımcıya yasal haklar sağlar ve rekabet avantajı sunar. Konuyla ilgili detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.